10. Sınıf Coğrafya - İç Kuvvetler ve İç Kuvvetlerin Oluşturduğu Yer Şekilleri - Konu Özeti - pdf

1.Ünite : Doğal Sistemler

3.Konu : İç Kuvvetler ve İç Kuvvetlerin Oluşturduğu Yer Şekilleri

Oluşumu için gerekli olan enerjisini yerin iç ısısından alan orojenez, volkanizma, deprem ve epirojenez iç kuvvetler olarak adlandırılır.

a. Epirojenez
Yer kabuğunun geniş bir alanda tabakaların durumu bozulmadan yükselmesi ya da alçalması olayına epirojenez denir. Bu alçalma veya yükselme olayı çok yavaş gerçekleşir.

Yer kabuğu, manto üzerinde yüzer durumdadır ve belirli bir dengeye sahiptir. Bu dengeye izostatik denge denir. Yer kabuğunun ağırlığının değişmesi izostatik dengenin bozulmasına ve epirojenik hareketlere neden olur. Bu dengeyi bozan başlıca etmenler; karalarda aşınma, denizlerde birikme, buzullaşma ve buzulların erimesidir.

Dış kuvvetlerin ayrışmış materyalleri taşıması ya da buzulların erimesi, yer kabuğunun yükünü azaltmaktadır. Hafifleyen yer kabuğu, mantonun kaldırma kuvvetinin etkisiyle yükselirken (Şekil 1.6) deniz seviyesi gerilemektedir. Deniz gerilemesi regresyon olarak adlandırılmaktadır. Bu oluşum sonucunda eski kumsallar, deniz seviyesine göre yüksekte kalmakta ve kıyı taraçalarını oluşturmaktadır.

Konu özetinin devamı için pdf dosyayı indirebilirsiniz.